Kategoria: Sport w Grecji
Igrzyska Pytyjskie rozgrywano co cztery lata. Zawsze w drugim roku olimpiady. Były świętem na cześć Apolla i zabicia przez niego węża Pythona. Nie jest pewne kiedy odbyły się pierwsze panheleńskie igrzyska w Delfach. W 582 roku miała mieć miejsce wojna święta której powodem był konflikt o opłaty na pielgrzymów. Kontrolę nad igrzyskami sprawowała rada Amfiktionów. Igrzyska rozgrywano cały czas aż do 424 kiedy odbyły się po raz ostatni.
Oprócz biegów, panakrationu, zapasów, boksu i pentatlonu odbywały się inne zawody. Były to wyścigi rydwanów, koni oraz dyscypliny muzyczne, taneczne i w malowaniu. Zwycięzca dostawał wieniec z liści laurowych. Wielu spośród zwycięzców uwiecznił w swoich pieśniach Pindar.
O pieśniach na cześć zwycięzców igrzysk pytyjskich.
Igrzyska Istmijskie odbywały się co dwa lata. Na rok przed igrzyskami w Olimpii i rok po nich. Były formą upamiętnienia samobójczej śmierci Melissosa. Zginął on w reakcji na zabicie Aketona przez władcę Koryntu Ariachasa. Igrzyskami panheleńskimi stały się około roku 582 p.n.e. Podczas zawodów miał miejsce rozejm dzięki czemu zawodnicy z zwaśnionych państw mogli brać w nich udział. Zawody trwały cztery dni. Od końca 3 wieku p.n.e. mogli w nich brać udział rzymianie. To podczas zawodów istmijskich w 196 p.n.e. ogłosili wolność Grecji. Zawody zakończyły się za czasów Teodozjusza Wielkiego.
Rozgrywano na nich zapasy, panakration, boks, wyścigi rydwanów oraz muzyczny i poetycki konkurs. W tym ostatnim mogły brać udział kobiety. Zwycięzca zawodów otrzymywał wieniec z selera. Jednym z najsłynniejszych zwycięzców był Kleitomachos, który wygrał w trzech konkurencjach na jednych igrzyskach.
Więcej o Igrzyskach Istmijskich.
Igrzyska w Nemei odbywały się co dwa lata. W pierwszym i trzecim roku olimpiady. Były powiązane z mitem, w którym Herakles pokonał lwa z Nemei. Odbywały się na cześć Zeusa. Nie jest pewne kiedy stały się zaczęły. Jest pewne że w roku 573 były już ogólnogreckie. Kontrolę nad nimi sprawowało od wtedy Argos. Nagrodą za zwycięstwo był wieniec z liści selera. Igrzyska odbywały się cały czas w epoce hellenistycznej i dotrwały do epoki rzymskiej. Nie jest wiadome kiedy odbyły się po raz ostatni.
Zawodnicy brali udział w zawodach nago. Składały się na nie biegi, zapasy, panakration i wyścigi w zbroi. Ponadto odbywały się wyścigi koni, rydwanów i pentathlon. Zwycięzcy zawodów nie byli tak sławni jak igrzysk olimpijskich,
O igrzyskach w Nemeii
Z czego nie robiono wieńców dla zwycięzców?
W piątym wieku igrzyska olimpijskie istniały już w pełnej formie. Składały się z kilkunastu konkurencji. Zawody odbywały się na Stadionie oprócz sportów walki, które miały osobne miejsce. Igrzyska były popularne w Grecji. Zawodnicy często byli sławni nie tylko w swoim mieście. Wśród nich była Kyniska ze Sparty, pierwsza kobieta wymieniona wśród zwycięzców i Leonidas z Rodos, który był zdobywcą 12 olimpijskich tytułów. O prawo do zarządzania Igrzyskami toczyły się spory polityczne, jak w czasie Wojny Peloponeskiej, gdy zabroniono Spartanom uczestnictwa w zawodach.
Więcej o sporach politycznych związanych z igrzyskami poniżej.
W VII i VI wieku na Igrzyskach olimpijskich pojawiły się nowe sporty. Były to wyścigi rydwanów, biegi w zbroi, panakration (połączenie zapasów i boksu) oraz zawody dla chłopców. Ponadto w roku 708 na 18 igrzyskach pojawił się Penthalon. Czyli dyscyplina składająca się z biegu, rzutu dyskiem i oszczepem, skoku w dal oraz zapasów. Aby wygrać trzeba było zwyciężyć w trzech zawodach Penthalonu.
Więcej na temat igrzysk olimpijskich.
Pierwsze Igrzyska w Olimpii miały odbyć się w 776 roku. Przez długi czas ograniczały się do biegów na różnych dystansach. Pierwszy był na długość stadionu czyli około 180 metrów. Biegano nago a na stadionie mieściło się około dwudziestu biegaczy. Pierwszym zwycięzcą był Koroibos z Elidy. Dopiero po około stu latach zaczęły pojawiać się inne zawody.
O początkach igrzysk olimpijskich.
Centrum sportu w każdym polis greckim był Gimnazjon. Znajdowały się w nim pomieszczenia do przygotowania do zajęć jak i duży plac do ćwiczeń. Były gimnazjony początkowo budowane z drewna, później z kamienia. W każdym byli nauczyciele dbający o właściwy przebieg ćwiczeń. Były to najczęściej zapasy, biegi lub rzuty przedmiotami.
Etymologia
Jego nazwa wywodzi się od γυμνάσιον, oznaczającego publiczne miejsce ćwiczeń. To określenie pochodzi od słowa γυμνός, które oznaczało nagi. Wiązało się to tym że ćwiczono na jego terenie nago, smarując się wcześniej oliwą.
Budowa
W skład Gimnazjonu składało się do kilkunastu budowli. Czasami zdarzały się kilkupiętrowe. Były to zarówno sale do ćwiczeń, jak i do zabiegów kosmetycznych lub masaży. Były także szatnie oraz łazienki. Oprócz tego koło budynków były bieżnie, boiska do gry w piłkę. W każdym mieście istniał przynajmniej jeden Gimnazjon. W większych, jak Ateny było ich kilka.Były one poświęcone bogowi, którego posąg górował nad obiektem. Najczęściej byli to Herakles, Hermes i Tezeusz. Pod wpływem Greckim pojawiały się one także w miastach innych kultur morza śródziemnego. Gimnazjon istniał chociażby w Pompejach.
Istniało wiele regulacji dotyczących Gimnazjonu. Różniły się one między miastami. Nad przestrzeganiem ich czuwał Gimnazjarcha. W Atenach było ich dziesięciu. Były także osoby czuwające nad zdrowiem trenujących, lekami które przyjmowali. Byli także trenerzy poszczególnych sportów.
Rola społeczna
Oprócz uprawiania sportów Gimnazjon był miejscem spotkań młodzieży. Często wykorzystywali je do swoich nauk filozofowie. Chociażby Akademia Platońska powstała w gimnazjonie. Platon uważał iż w idealnym mieście powinien istnieć Gimnazjon . Także inni filozofowie i lekarze uznawali jego wagę, zarówno społeczną jak i zdrowotną.
Gimnazjon odgrywał także ważną rolę w przygotowaniu do służby wojskowej. Szkolenie do niej było obowiązkowe w wielu polis i odbywało się najczęściej na obiektach gimnazjonu. Były one utrzymywane w związku z tym z funduszy państwowych. Często, w związku ze świętami religijnymi odbywały się na nich zawody sportowe.
O wpływie Gimnazjonu na rozwój sportów walki.
Sport był powszechnie uprawiany w antycznej Grecji. Każde polis miało gimnazjon, w którym odbywały się ćwiczenia sportowe. Najczęściej miały one miejsce nago. Często odbywały się zawody przy okazji świąt religijne. W najbliższych częściach zajmiemy się tym tematem.