Strona o historii antycznej

Kategoria: Dynastia Artaksydów

Trzecie pytanie o miasta Armenii i Morza Czarnego

Które z miast leżało na Zakaukaziu?

Correct! Wrong!

Więcej o fortyfikacjach Gruzińskich w starożytności poniżej.

Miasta w Armenii – część II

Armenia

Cytadela w Tigranocerta, stolicy imperium Armeńskiego.


Armazi

Stolica antycznej Iberii Kaukaskiej. Miasto założone zostało w IV wieku p.n.e. Nie wiadomo jednak przez kogo konkretnie. Leżało w centralnej Gruzji. Znajdowała się w nim potężna cytadela. Zachowało się także wiele innych ruin w tym mieście. Część jej murów mieliwznieść rzymianie. W pobliżu znajduje się zbudowany przez nich most Pompejusza. Miasto odegrało kluczową rolę w powstaniu alfabetu gruzińskiego. Gdy stolica została przeniesiona do Mtskhety w III wieku n.e. miasto pozostało religijnym centrum pogańskiej religii i częścią systemu obrony nowej stolicy. Amarzi opustoszało dopiero gdy Arabowie je złupili w VIII wieku.


Carcathiocerta

Miasto znajdowało się niedaleko Eğil. Było stolicą królestwa Spohene, aż zostało zastąpione w tej funkcji przez Arsamosatę. Nie wiadomo kto je założył. Antioch Epifanes miał je przemianować na Epifaneę. W czasach późno rzymskich było siedzibą biskupstwa.


Filadelfia

Miasto leżało na drodze z Artaraxy do Ekbatany. Nie jest pewne gdzie dokładnie, możliwe iż leżała niedaleko jeziora Urima, ani przez kogo. Możliwe iż był to Demetrios Theos Filadelfos, Arakses II bądź Artabanos I.


Tigranocerta

Miasto założył Tirganes Wielki. Miało być stolicą jego armeńskiego imperium. Znajdowało się w jego centrum, czyli w pobliżu dzisiejszego Diyarbakır. Rolę stolicy pełniło przez dekadę. Miasto było zamieszkanie przez mieszkańców którzy zostali zmuszeni do przeprowadzenia się do niego. Po zdobyciu go przez Lukullusa zostali oni odesłani do swoich starych domów. Miasto nigdy potem się nie odbudowało. W czasach świetności za Tirganesa było ludną i bogatą metropolią. Możliwe iż liczyła 300 tysięcy mieszkańców. Miała wiele, dopiero co zbudowanymi pięknymi budowlami. Możliwe iż znajdowało się w miejscu starszej, asyryjskiej miejscowości.


Vagharshapat

Miasto to znajdowało się koło dzisiejszego Aramwiru. Miejsce to było zamieszkane już w neolicie. Pierwsze informacje pisane na jego temat pochodzą z czasów Urartu. Było wtedy jak i przez kilka następnych stuleci niewielkim miastem. Rozwój miasta nastąpił na początku drugiego wieku n.e. gdy król Vologases uczynił je stolica Armenii. Było nią przez ponad dwa stulecia. Do czasu gdy zastąpiła je w te funkcji Dvin. Nadal jednak było ważnym miastem w królestwie. Powstawało w nim wtedy wiele kościołów i klasztorów. Opustoszało dopiero w X wieku po najazdach tureckich. Z budowli z okresu gdy była stolicą przetrwała katedra w Eczmiadzynie. Najstarsza i najważniejsza ze świątyń armeńskich.


Yervandashat

Miasto to leżało nad granicą Armeńsko-Turecką, nad rzeką Arax. Przeniósł do niego z Aramwiru stolicę Armenii król Orontes. Miał wznieść w nim pałac oraz potężne mury. Swoją funkcję niedługo pełniło. Została ona przeniesiona po mniej niż pół wieku do Artaxaty. Miało być później zamieszkane aż do IV wieku n.e. Gdy zostało zburzone przez Persów. W mieście nie prowadzono wykopalisk. Nie zachorowały się także większe budowle.


Więcej o monetach imperium Armeńskiego poniżej.

https://www.jstor.org/stable/42667454

Miasta Armenii

armenii

Łaźnie w Artaraxa, stolicy Armenii z czasów Artaxydów.


Armavir

Miasto było pierwsza stolicą Armenii. Założone zostało przez władców Urartu. Nazywało się wtedy Argishtikhinili i kontrolowało żyzną dolinę Arrarat. Po przekształceniu satrapii Armenii w królestwo przez Orontesa III stało się jego stolicą. Przyjęło wtedy nową nazwę. W mieście pojawiły się hellenistyczne wpływy. Co widoczne jest w inskrypcjach pisanych w Grece. Wszyscy władcy Orontidzcy zostali pochowani w tym mieście. Ostatni z władców tej dynastii przeniusł stolicę do założonego przez siebie Yervandashat. Miasto było zamieszkane jednak nadal. Na początku naszej ery było kilkakrotnie atakowane przez różne armie. Cały czas było jednak zamieszkane. Dopiero za czasów Safaidów miasto opustoszało. Obecnie zaraz obok jego pozostałości znajduje się współczesny Armavir.

Tirganes II sprowadził do miasta wielu żydów. Miejscowość ta była jednym z centrów judaizmu w antycznej i wczesnośredniowiecznej Armenii. W mieście prowadzono wykopaliska. Odkryto istnienie świątyń z różnych okresów. Odkryto także inskrypcje.


Armazi

Stolica antycznej Iberii kaukaskiej. Miasto założone zostało w IV wieku p.n.e. Nie wiadomo jednak przez kogo konkretnie. Leżało w centralnej Gruzji. Znajdowała się w nim potężna cytadela. Zachowało się także wiele innych ruin w tym mieście. Upadek miasta nastąpił dopiero gdy stolica została przeniesiona do Tibilisi w V wieku n.e. Niedługo później opustoszało.


Arsamosata

Miejscowość miała być zamieszkana już w czasach Urartu. Możliwe że za czasów Orontidów stała się jedną z rezydencji królewskich. Miała być jedną ze stolic Sophene. Antioch Magas miał obozować koło tego miasta. Jednak jego dokładna lokalizacja nie jest znana.


Artaxata

Miasto założył król Artaxis I z pomocą Hannibala. Miała stać się stolicą królestwa Armenii, w miejsce Yervandashat, która była stolicą za poprzedniej dynastii Orontidów. Zbudował cytadelę w której znajdował się pałac królewski. Rozwijało się ono prężnie dzięki dobremu położeniu. Sprowadzono do niego także mieszkańców z innych miejscowości. Miasto myło wieloetniczną metropolią. Stolicą Armenii była, z krótką przerwą za czasów Tirganesa Wielkiego aż do zniszczenia w czasach Hadriana. Tirganes stoczył także pod jej murami bitwę z Lucullusem, którą przegrał, jednak samo polis się obroniło. Miasto jednak istniało dalej. Zostało opuszczone ostatecznie na początku średniowiecza.

W mieście istniała mennica, w której bito monety z rożnych kruszców. Ponadto znajdowały się łaźnie, teatr, pałac królewski i wiele świątyń. Te ostatnie miały zostać przeniesione z Bagaran. Istniała ponadto cytadela i całe miasto było otocznie potężnymi murami. Miasto znajduje się niedaleko dzisiejszego Erewania.


Poniżej więcej na monet bitych w Artaxata.

https://www.jstor.org/stable/42678879

Pytanie o Artaksydów

Kto założył miasto Tigranocentę?

Moneta Artaxaidzi
Correct! Wrong!

Artaksydzi – koniec dynastii

Artaxias był synem Artaverdesa. Tron po nim objął gdy udało mu się uciec z niewoli rzymskiej, w której znalazła się cała jego rodzina. Pomoc uzyskał wtedy od Partów. Wymordował Rzymian mieszkających w Armenii, w zamian za to August odmówił zwrócenia wolności jego rodzinie. Był niepopularny w królestwie. Opozycja wysłała poselstwo do Rzymu o pomoc w jego obaleniu.

Nowym królem w wyniku zamachu stanu został Tigranes. Był on bratem poprzedniego władcy. Był sojusznikiem Rzymu dzięki któremu został królem. Jego panowanie było spokojne.

Tigranes był synem swojego imiennika. panował wspólnie ze swoją siostrą Erato. Mimo że byli władcami państwa klienckiego do Rzymu nie posiadali aprobaty Augusta. Przez to zaczęli się skłaniać ku Partii. po kilku latach Tigranes zginął w bitwie tłumiąc lokalny bunt. Erato uciekła wtedy do Rzymu. Królem Armenii został wtedy Ariobarzanes z Medii. Po kilku latach Erato wróciła na tron. Była wtedy żoną księcia z żydowskiej dynastii Herodów. Po kilku latach znowu została obalona. Nie wiadomo co się z nią potem stało. Na niej skończyła się dynastia Artaksydów.

O ostatnich władcach dynastii Tirganesów przeczytasz tutaj.

https://www.jstor.org/stable/43580318

Artaksydzi – szczyt potęgi

Tigranes

Tigranes Wielki był synem poprzedniego władcy z dynastii Artaksydów. W młodości był przetrzymywany na dworze partyjskim. Zaraz po wstąpieniu na tron został zmuszony do oddania kilku dolin na granicy z Partią i wydania córki za Gotarzesa. Sam Tigranes natomiast zmusił do posłuszeństwa armeńską arystokrację i zlikwidował królestwo Sophane. Zawarł sojusz z Pontem, żeniąc się z córką jej króla, Kleopatrą.

Po śmierci władcy Partii – Mitrydatesa zaczął Tigranes podbijać okoliczne królestwa. Najechał Syrią, która znajdowała się wtedy w stanie wojny domowej między Seleukidami. Bez problemu ich wypędził i zaprowadził spokój. Założył nową stolicę Armenii – Tigranocentą i przyjął tytuł Króla Królów. W następnych latach wspierał Pont w wojnie z Rzymem. Skończyło się to najazdem ich na Armeniem i złupieniem jej stolicy. Utracił imperium, ale za wysoką kontrybucję Rzymianie pozwolili mu zachować Armenię.

Artavades

Po śmierci Tigranesa władcą Armenii został Artavasdes. Wzorem ojca przyjął tytuł Króla Królów. Był sojusznikiem Rzymu gdy Krassus zatakował Partię. Sam musiał się wtedy bronić przed atakiem partów. Wydał wtedy siostrę za syna króla Partii. W następnych latach wspierał Marka Antoniusza, jednak podczas jego wojny z Partią zdradził go. Został wtedy wzięty przez niego do niewoli. Po bitwie pod Akcjum został zabity przez Kleopatrę.

O numizmatyce Tirganesa przeczytasz tutaj:

https://www.jstor.org/stable/43573745

Artaksydzi – początki

Artaxis

Założycielem dynastii był Artaxias. Od niego wywodzi się nazwa dynastii – Artaksydzi. Był on synem Zariadresa, króla Sopehane z bocznej gałęzi Ortonidów. Artaxis był jednym z dowódców Antiocha Wielkiego. Po obaleniu Orontesa zostali satrapami Armenii. Po klęsce pod Magnezją ogłosił się wspólnie z ojcem królem przy wsparciu Rzymu. Założył nową stolicę państwa – Artaxatę. W późniejszym czasie został zaatakowany przez Antiocha Epifanesa. Pod koniec panowania wsparł bunt satrapy Medii przeciw Seleukidom.

Artavasdes

Jego synem i następca był Artavasdes. Został zmuszony przez Partów do uznania ich zwierzchności i oddania części terytoriów. Sam zdobył kontrolę nad Iberią na Zakaukaziu. Osadził tam swojego syna, Artaxisa na tronie. Założył on tam boczną gałąź Artaxidów.

Tigranes

Po Artavasdesie tron objął jego brat Tigranes. Pokonał Partów, którzy trzymali w niewoli jego syna. Zostali zmuszeni do wydania go. Oprócz tej wojny jego panowanie było spokojne.

Więcej o Artaxisie przeczytacie tutaj.

https://www.jstor.org/stable/42681024

Dynastia Orontiodów

Założycielem dynastii ortonidów był Orontes Sakavakaty. Miał krótko panować w połowie VI wieku. Miał być potomkiem królów Urartu. Uznał panowanie Cyrusa Wielkiego . Jego synem był Tigranes, a wnukiem był Vahagn. Z tej dynastii wywodzili się wszyscy satrapowie Armenii za czasów Achamenidzkich. Ostatnim z ich był Mitherenes. Po bitwie nad Granikiem oddał twierdzę w Sardes Aleksandrowi Wielkiemu. Został przez niego uznany za satrapę.

Jego następcą był Orotntes. Był pierwszym, który ogłosił się królem. Toczył wojnę z Antiochem Theosem o Sopehane. Jego następcą był Sames, miał założyć Samostę. Tron po nim objął jego syn, Arasmes. Wspierał on Antiocha Hieraxa. Zakładał on miasta helleńskie. Jego następcą był Xerxes. Został zmuszony do uznania zwierzchnictwa Antiocha III.

Ostatnim władcą Armenii z tej dynastii był Orontes. Założył nową stolicę Armenii – Yervandashat. Po kilkudziesięciu latach panownaia Antioch Wielki wywołał rewoltę w Armenii. W jej wyniku Orontes zginął z ręki jednego ze swoich dowódców.

Więcej o dynastii ortonidów poniżej.

© 2024 Jaskinia Historii

Theme by Anders NorenUp ↑