Stadion w Delfach

Negocjacje

Następną wojną, przy której zakończeniu próbowano zastosować Koine Eirene była trzecia wojna święta. Skończyła się ona w 3461. Bezpośrednio z tym związany był pokój Filokratesa zawarty pomiędzy Atenami i Macedonią, który kończył konflikt trwający między nimi kilkanaście lat2. Negocjacje w sprawie ustalenia warunków były prowadzone dość długo. Filip dążył do zapewnienia sobie wolnej ręki do działań na terenie środkowej Grecji, natomiast Ateny uważały, że dzięki temu będą mogły zabezpieczyć swoje interesy w rejonie Hellespontu3. Ze strony Aten przewodził poselstwu Ktezyfona. W trakcie dyskusji w ateńskiej eklezji zgłoszono propozycję, aby pokój objął wszystkie państwa greckie i stał się koine eirene. Miał on zostać pozytywnie przyjęty przez inne polis greckie4. Został on odrzucony, jako nierealny z powodu sprzeciwu Macedonii przed włączaniem do niego Fokidy i Halos. Filip dążył do zdobycia dróg pozwalających mu na wkroczenie do środkowej Grecji.

Warunki

Ostateczne warunki pokoju obejmowały ateńską akceptację dla zdobyczy Filipa w Tracji i opanowania przez niego Chalkidyki5. Macedonia uznawała prawo Aten do kontroli Hellespontu i swoich sojuszników6. Ustanowiono również przymierze między oboma państwami7. Bezpośrednim następstwem tego pokoju było zakończenie trzeciej wojny świętej. Filip zaatakował Fokidę i bez problemu ją opanował. Rada Amfiktionii nakazała zniszczyć mury w miastach leżących na jej terenie oraz pozbawił mieszkańców broni. Sojuszników Fokidy natomiast potraktował łagodnie. Rada Amfiktionii ogłosiła również pokój powszechny8.

Zakończenie wojny świętej oraz wojny Aten z Macedonią na pewien czas zakończyło konflikty, w których brały udział główne potęgi Grecji. Jednak nie można uznać pokojów je kończących za Koine Eirene, gdyż nie próbowały nawet objąć swym zasięgiem całej Grecji. Ponadto był to jedyny raz, gdy Rada Amfiktionii go ogłosiła. Może to wskazywać na brak jej kompetencji w tej sprawie. Również mówcy ateńscy nie odwoływali się do pokoju powszechnego, jaki miano by wtedy zawrzeć9.

Już wcześniej nie było walk bezpośrednio między większością mocarstw greckich. Jedynie Ateny i Macedonia miały tereny, na których ich interesy były sprzeczne. Pokój Filokratesa obejmował dwa najsilniejsze państwa Grecji kontynentalnej i nielicznych już sojuszników Aten10. W jego zapisach brakuje również informacji o autonomii poleis.

Trzy lata po zawarciu pokoju Filokratesa Filip wystąpił do Ateńczyków z propozycję rozbudowania go w pokój powszechny. Chciał w ten sposób zabezpieczyć swoje interesy nad Hellespontem i pokazać Grekom swoją dobroć. Została ona jednak odrzucona11. Głównym powodem było anty macedońskie nastawienie Ateńczyków.

1Diod. XVI, 59; G. L. Cawkwell, Philip of Macedon, London 1978, 92-97.

2M. M. Markle, The Strategy of Philip in 346 B.C., CQ XXIV, 1974, s. 253; G. L. Cawkwell, op.cit., s. 95-97; J. Buckler, op. cit., s. 443-444.

3E. Curtius, The History of Greece, T IV, Cambridge 2011, s. 294-296 302-304.

4I. Worthington, Demosthenes: Statesman and Orator, London 2000, s. 63-64.

5N. G.. L. Hammond, Philip’s Actions in 347 and Early 346 B. C., CQ XLIV, 1994 s. 372-73.

6 Dem., V 25.

7 Aeshin., II 60-61; III 68-74; Dem., XIX 47-50; Justyn VIII 4.

8 Diod., XVI 60; wątpliwe jest czy rada amfiktionii była uprawniona do podjęcia takiej decyzji T. T. Ryder, op. cit., s. 146-147.

9 Na temat pokoju Filokratesa toczy się dyskusja, po stronie zwolenników uznania go za koine eirene jest między innymi J. Rzepka, Cheroneja, Warszawa 2011, s. 93. Inne stanowisko prezentował między innymi G.T. Griffith, The So-Called Koine Eirene of 346 B.C., JHS LIX, 1959, s.72 78; T. T. B. Ryder, op. cit., 148-149; G. L. Cawkwell, The peace of Philocrates again, CQ XXVIII, 1978 s. 103-104; J. Buckler, Philip II, The Greeks, and The King 346-336 B.C., ICS XIX 1994, s. 101-102; M. Jehne, op. cit.,

10 G.T. Griffith, op. cit., s 77; G. L. Cawkwell; op. cit., s. 102-103; G. L. Cawkwell, Philip of Macedon, London 1978, s. 102-108; J. Buckler, op. cit, s. 446-447.

11T. T. B. Ryder, op. cit., 100-101; E. Curtius, op. cit., s. 369-372, I. Worthington, op. cit., s. 73-74; L.Canfora , Per la cronologia di Demostene. Bari 1968, s. 63-66.

Więcej o ówczesnej polityce Fillipa II poniżej.

https://www.jstor.org/stable/638487