autorów

W sztukach tych widać często negatywny stosunek autorów do wojny. Ukazywali ją jako sprawcę nieszczęść. Miała przynosić oprócz śmierci, głód i problemy społeczne. Konflikt zbrojny miał wpływ na postawy etyczne obywateli. Dochodziło do łamania praw boskich. Wiązało się to z wybuchem waśni wewnętrznych.

Krytyka wojny była o wiele częstsza niż próba wykazania, że pokój jest lepszym rozwiązaniem. Jedynie Eurypides i Arystofanes próbowali tego dokonać. Ukazywali oni go jako czas spokoju. Odnosili się do konkretnych sytuacji z wojny peloponeskiej. Pojawiają się zapisy w układach podobne do Pokoju Nikiasza lub innych traktatów. Wskazuje na to zawarcie pokoju trzydziestoletniego w Archanejczykach czy sojuszu pomiędzy Atenami i Argos w Błagalnicach. Postanowienia takie miały według autorów być podstawą trwałego pokoju. Wskazywali również na cele, jakie mogły mieć te warunki pokojów. Ponadto przeniesienie tych klauzul do dramatów miało uwiarygodnić wydarzenia, jakie się toczyły.

Autorzy pokazywali swoje jednoznacznie poglądy na temat polityki prowadzone przez poszczególne osoby. Szczególnie negatywnie był ukazywany Kleon przez Aristofanesa. Było to związane z jego postawą wobec wojny. Za jego sprawą nie doszło do zawarcia pokoju po bitwie na Skafertii. Są wskazywanie również poszczególne grupy społeczne, którym zależy na kontynuowaniu wojny. Mają to być rzemieślnicy produkujący broń. Pojedyncze głosy ukazujące wojnę w pozytywnym świetle miały miejsce sporadycznie. Pojawiają się tylko u Eupilosa. Nie można ustalić, jaki był ich pełny kontekst, gdyż jego sztuki zachowały się tylko we fragmentach.

Odniesienia do warunków życia w czasie oblężenia podczas wojny archimadyjskiej są często widoczne. Jest to chociażby zakaz handlu z Megarą czy przebywanie w mieście tylko starców, dzieci i kobiet. Są również nawiązania do potrzeby przeniesienia się ze wsi w obręb długich murów ateńskich. Wszystkie te fragmenty miały ukazywać potrzebę zakończenia wojny z powodu tych niedogodności. Były one w szczególności skierowane do osób, które przed wojną nie mieszkały w samym mieście.

Zwycięstwa poszczególnych sztuk w Dionizjach i Lenajach pozwalają na przyjrzenie się nastrojom społeczeństwa. Wskazują one na pojawiającą się w czasie wojny archimadyjskiej niechęć do wojny. Było to spowodowane problemami, jakie wynikały z życia w oblężonym mieście. Nie ma w tych sztukach jednak odniesień do zarazy, jaka dotknęła Ateny w początkowych latach wojny. Możliwe, że autorzy pominęli ten temat z powodu cierpienia, jakie mogli odczuwać wciąż po niej Ateńczycy. Pojawiają się natomiast wzmianki o nieudanych wyprawach wojennych. Najbardziej widoczną jest inwazja na Beocję zakończona klęską pod Delion. Była ona porównywana przez Eurypidesa do wojen, jakie toczyli potomkowie Edypa o panowanie nad Tebami. Również stasis były dla autorów tematem do dyskusji. Potępiano je głównie jako zagrożenie dla stabilności państwa w obliczu zagrożeń zewnętrznych.

Autorzy podawali krytyce istnienia imperium ateńskiego. Sojusznicy są najczęściej biernymi świadkami wydarzeń. Sporadycznie widać, że urzędnicy ateńscy mieli być nieobiektywni wobec polis Arche. Wojna rozgrywa się głównie między Spartą a Atenami. Inne państwa odgrywają drugorzędną rolę. Traktaty pokojowe są pomiędzy dwiema polis i pozostałe państwa mogą, co najwyżej do nich dołączyć. Nie ma próby ukazania układu, który by obejmował wszystkie poleis Grecji. U żadnego z autorów nie ma uznania państw barbarzyńskich za stronę pokoju. Ludy te pojawią się sporadycznie jak posłowie perscy. Nie odgrywają w sztukach istotnej roli.

Wojna jest ukazana jako krwawy konflikt, który zagraża istnieniu państwa, głównie poprzez swoje okrucieństwo. Szczególnie upadek miasta miał mieć straszne konsekwencje dla jego mieszkańców. Ma miejsce wtedy masakra mieszkańców, a samo państwo traci niezależność. Wojna wtedy jest zagrożeniem nie tylko dla dobrobytu poszczególnych osób, ale również dla istnienia polis.

Więcej o Wojnie Peloponeskiej poniżej.

https://pl.khanacademy.org/humanities/world-history/ancient-medieval/classical-greece/v/the-peloponnesian-w